Đối với mỗi giảng viên lý luận chính trị, để tư tưởng kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc trở thành hiện thực trong tương lai, thì việc vận dụng và đưa tư tưởng đó vào trong mỗi bài giảng là việc làm cần thiết trong quá trình giảng dạy lý luận chính trị, góp phần vào công tác giáo dục chính trị, tư tưởng cho mỗi cán bộ, đảng viên và nhân dân chung sức, đồng lòng xây dựng đất nước, xác lập vị thế quốc gia trên trường quốc tế, tạo nền tảng cho bước phát triển đột phá trong trật tự thế giới mới.
Nghiên cứu, vận dụng bài viết của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của của dân tộc Việt Nam vào giảng dạy học phần Nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh, chương trình Trung cấp lý luận chính trị. Mỗi giảng viên khoa Lý luận cơ sở, trường Chính trị tỉnh Phú Thọ cần phải nhận thức sâu sắc nội dung của bài viết được đăng tải toàn văn trên báo Nhân dâ[1] Cơ sở lý luận của "Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam" chính là sự kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định các nguyên tắc xây dựng Đảng để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc. Cùng với đó phải luôn bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên Hiệp quốc và luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi. Đồng thời, tiếp tục phát triển nhanh và bền vững đất nước; gắn kết chặt chẽ và triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, trong đó phát triển kinh tế - xã hội là trung tâm; xây dựng Đảng là then chốt; phát triển văn hóa là nền tảng tinh thần; bảo đảm quốc phòng, an ninh là trọng yếu, thường xuyên. Tư duy lý luận về kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc chính là sự kế thừa, phát triển nhận thức, tư duy lý luận về giai đoạn phát triển mới của đất nước và của dân tộc Việt Nam. Trong tư tưởng về kỷ nguyên mới, Tổng Bí thư đã chỉ ra 7 định hướng chiến lược quan trọng để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Đây chính là những nội dung quan trọng để mỗi giảng viên vận dụng vào giảng dạy giảng dạy học phần Nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh, chương trình Trung cấp lý luận chính trị. Kỷ nguyên mới vươn mình của dân tộc cũng chính là nối tiếp tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Học phần Nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh có 6 chuyên đề: 1.Nguồn gốc, quá trình hình thành và phát triển của tư tưởng Hồ Chí Minh; 2.Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; 3.Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhân dân và đại đoàn kết toàn dân tộc; 4.Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước của dân, do dân, vì dân; 5.Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng và chỉnh đốn Đảng; 6.Tư tưởng Hồ Chí Minh với sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam. Với từng nội dung chuyên đề giảng dạy, mỗi giảng viên có thể vận dụng như sau
Thứ nhất, với nội dung cải tiến phương thức lãnh đạo của Đảng trong kỷ nguyên mới, đồng chí Tổng Bí thư đã đề cập đến vấn đề đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng là định hướng chiến lược quan trọng đầu tiên, được coi là chìa khóa thành công của đất nước, đòi hỏi sự quyết liệt và linh hoạt trong công tác lãnh chỉ đạo của Đảng. Tổng Bí thư đã chỉ ra 4 nhóm hạn chế lớn và nêu rõ 4 giải pháp chiến lược trong đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng để “nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền, đảm bảo Đảng là người cầm lái vĩ đại, đưa dân tộc ta tiến lên mạnh mẽ”. Đồng chí kêu gọi thực hiện nghiêm túc các quy định mới, tăng cường giám sát để ngăn chặn tình trạng làm thay, bao biện trong công tác lãnh đạo, giúp tổ chức Đảng hoạt động đúng chức năng, nhiệm vụ và giữ vai trò “cầm lái” đúng nghĩa. Với nội dung này, giảng viên có thể lồng ghép đưa vào trong cả 6 bài giảng của môn học Nội dung cơ bản của Tư tưởng Hồ Chí Minh. Bởi vì, Hồ Chí Minh là người sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng Cộng sản Việt Nam, Hồ Chí Minh luôn đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng Đảng. Người cho rằng: “Cách mạng trước hết phải có Đảng cách mạng”; “Đảng có vững cách mạng mới thành công, cũng như người cầm lái có vững, thuyền mới chạy”. Đảng muốn vững phải trong sạch, kiểu mẫu, đủ sức đảm đương vai trò, sứ mệnh lịch sử lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, đi với vận mệnh của nước nhà và dân tộc, Đảng có vai trò, vị trí vô cùng quan trọng, do đó công tác xây dựng Đảng là nhiệm vụ hàng đầu, là nhân tố quyết định sự thành bại của cách mạng.
Thứ hai, trong nội dung tăng cường tính đảng trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, đồng chí Tổng Bí thư đã chỉ ra 3 hạn chế cơ bản trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam; đồng thời nêu rõ 6 giải pháp để đổi mới mạnh mẽ công tác lập pháp nhằm tháo gỡ “điểm nghẽn” của “điểm nghẽn” là thể chế, yêu cầu cấp thiết là phải phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Nội dung này có thể vận dụng đưa vào giảng dạy bài 4: Tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước của dân do dân vì dân và bài 6: Tư tưởng Hồ Chí Minh với sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam
Thứ ba, về vấn đề tinh gọn tổ chức bộ máy hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Tổng Bí thư chỉ rõ, nhiệm vụ này đang đặt ra rất cấp thiết. Sự cồng kềnh trong bộ máy hành chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến cản trở phát triển, tăng thủ tục hành chính, lãng phí thời gian công sức của doanh nghiệp, công dân, làm lỡ thời cơ phát triển của đất nước, cần được loại bỏ để đảm bảo hiệu lực và hiệu quả hoạt động. Đồng chí chỉ ra 3 chủ trương chiến lược cơ bản để cải cách bộ máy Nhà nước, hoạt động trơn tru, hiệu quả, tránh lãng phí nguồn lực và tập trung vào mục tiêu cốt lõi, thực hiện nghiêm túc các quy định mới và tăng cường giám sát. Vấn đề xây dựng bộ máy nhà nước tinh gọn với đội ngũ cán bộ công chức vừa hồng vừa chuyên, mỗi cán bộ công chức có thể kiêm nhiệm làm nhiều việc này chính là xuất phát từ tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước pháp quyền, nên nội dung này có thể đưa vào vận dụng trong tất cả các bài giảng của môn học, để cho mỗi học viên thấy tưu tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân luôn đi trước thời đại, Người đã hiến cả cuộc đời mình cho dân tộc, chăm lo cho hạnh phúc của nhân dân. Cho nên, Người yêu cầu cán bộ công chức phải không ngừng học tập nâng cao trình độ năng lực công tác,am hiểu pháp luật và thực hiện nghiêm minh, vừa tăng cường pháp luật, đẩy mạnh giáo dục đạo đức công vụ và đạo đức công dân.
Thứ tư, với nội dung chuyển đổi số, đây là một nội dung quan trọng trong kỷ nguyên mới của đất nước- đó là cuộc cách mạng chuyển đổi số - là một trọng tâm trong chiến lược phát triển mới, là động lực tạo đà phát triển, cũng đã được Tổng Bí thư bang nhiều trong các chương trình trọng điểm quốc gia. Trong kỷ nguyên mới, chuyển đổi số không chỉ là áp dụng công nghệ mà phải thay đổi cách thức sản xuất, quản lý và vận hành của toàn bộ hệ thống. Dữ liệu, công nghệ và tri thức sẽ trở thành những tài nguyên quan trọng nhất, giúp Việt Nam đón đầu các xu hướng công nghệ toàn cầu, từ đó phát triển vượt bậc. Bằng cách tận dụng Cách mạng công nghiệp 4.0 và trí tuệ nhân tạo, Việt Nam có cơ hội vượt qua thách thức để nhanh chóng bứt phá. Xây dựng một xã hội số toàn diện sẽ không chỉ giúp giảm bớt những thủ tục hành chính phức tạp mà còn nâng cao năng suất lao động, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong mọi hoạt động sản xuất, kinh doanh. Chính vì vậy, trong giảng dạy Tư tưởng Hồ Chí Minh, giảng viên cũng phải nắm bắt tinh thần này, tiếp tục nghiên cứu số hóa bài giảng môn học, tìm kiếm nhiều thông tin, tư liệu băng hình, phim, ảnh về Chủ tịch Hồ Chi Minh để minh họa cho bài giảng, tiến tới đưa bài giảng lên trên nền tảng số để người học tiếp cận được môn học một cách hiệu quả nhất. Gắn kết giữa giảng dạy lý luận chính trị với chuyển đổi số, gắn lý luận với thực tiễn.
Thứ năm, với nội dung chống lãng phí, Tổng Bí thư đã đề cập sâu sắc đến vấn đề chống lãng phí: Lãng phí không chỉ là mất đi tài sản mà còn là sự suy giảm lòng tin của nhân dân vào Nhà nước. Để đối phó với tình trạng này, phải tối ưu hóa bộ máy nhà nước, giảm thiểu thủ tục hành chính phức tạp và đầu tư công một cách hợp lý. Chống lãng phí bây giờ cần phải được thực hiện tương đương với chống tham nhũng, nghiêm túc và quyết liệt, từ việc sử dụng tài nguyên, ngân sách nhà nước đến quản lý tài sản công, nhằm đảm bảo rằng tất cả mọi nguồn lực quốc gia đều được sử dụng một cách hiệu quả. Chống lãng phí không chỉ là hành động giữ vững nguồn lực quốc gia, mà còn là một cách để củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng, vào Nhà nước. Điều này hoàn toàn trùng hợp với tư tưởng Hồ Chí Minh về Tư tưởng Hồ Chí Minh về thực hành tiết kiệm, chống tham ô, lãng phí và vấn đề này có thể vận dụng vào giảng dạy tất cả các bài trong học phần nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh. Chủ tịch Hồ Chí Minh giải thích: Tiết kiệm là để tích lũy vốn, đầu tư cho sản xuất, làm cho sản xuất phát triển, trên cơ sở đó cải thiện dần đời sống nhân dân. Tiết kiệm, chống lãng phí là công việc của mọi người, ai ai cũng cần tiết kiệm, cơ quan, đơn vị cũng có thể tiết kiệm được. Không chỉ công nhân, nông dân cần thực hành tiết kiệm mà cả chiến sĩ, các đơn vị bộ đội không phải là cơ quan sản xuất cũng vẫn có thể tiết kiệm được, các chiến sĩ cũng cần tiết kiệm và cũng có thể tiết kiệm... để xây dựng đất nước phát triển.
Thứ sáu, về nội dung công tác cán bộ. Theo đồng chí Tổng Bí thư, một trong những yếu tố cốt lõi giúp thực hiện thành công mục tiêu kỷ nguyên mới là xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất chính trị vững vàng, có năng lực, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung của đất nước. Công tác cán bộ phải thực sự khoa học và minh bạch, cần có cơ chế khuyến khích, bảo vệ cán bộ dám đổi mới, sáng tạo và tiên phong. Phải mạnh dạn loại bỏ những cán bộ không đáp ứng được yêu cầu về năng lực, phẩm chất, những người làm cản trở sự phát triển chung. Tập trung vào công tác đào tạo cán bộ trẻ, có bản lĩnh, có khát vọng, có tinh thần phục vụ đất nước. Những cán bộ này sẽ là nền tảng cho sự phát triển lâu dài của đất nước, là lực lượng nòng cốt xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đưa đất nước đi đến những đỉnh cao mới trong thời đại hội nhập. Nội dung này có thể đưa vào giảng dạy ở bài 3, bài 4, bài 5, bài 6 của học phần, bởi vì lúc sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh rất đề cao công tác cán bộ của Đảng. Người nhiều lần nhấn mạnh rằng, cán bộ là cái gốc của mọi công việc. Quyền lực có được sử dụng đúng hay không phụ thuộc rất lớn vào cán bộ, mà để có cán bộ tốt, trước hết phải thực hiện tốt công tác cán bộ. Đảng lãnh đạo thông qua đội ngũ cán bộ, đảng viên của mình. Đội ngũ cán bộ tốt sẽ góp phần hoạch định, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện thắng lợi đường lối chính trị và mới xây dựng được tổ chức trong sạch, vững mạnh.
Thứ bảy, về nội dung phát triển kinh tế của đất nước trong kỷ nguyên mới. Đồng chí Tổng Bí thư khẳng định, Việt Nam hiện đã đạt được nhiều thành tựu kinh tế đáng kể, tuy nhiên nguy cơ tụt hậu vẫn là một thách thức lớn. Trước nguy cơ tụt hậu và những thách thức từ môi trường quốc tế, Tổng Bí thư đã nhấn mạnh đến mục tiêu phát triển kinh tế bền vững và bao trùm, chỉ rõ 4 nhóm giải pháp, định hướng chiến lược phát triển kinh tế. Nền kinh tế cần tập trung vào nâng cao năng suất lao động, tăng trưởng kinh tế theo chiều sâu. Đặc biệt, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất là những yếu tố mấu chốt để Việt Nam có thể đẩy lùi nguy cơ “bẫy thu nhập trung bình” và tiếp tục phát triển. Vấn đề phát triển kinh tế trong kỷ nguyên mới chính là kế thừa tư tưởng Hồ Chí Minh về phát triển kinh tế trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, nội dung này có thể đưa vào giảng dạy ở bài số 2, số 6. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh về kinh tế Người luôn xác định con người là động lực quan trọng nhất của xây dựng và phát triển kinh tế và Việt Nam muốn xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ đồng thời phải mở rộng và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế.
Đất nước ta đang tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu, rộng. Trong bối cảnh toàn cầu hóa và nền kinh tế tri thức, cách mạng công nghiệp 4.0 và kỷ nguyên số đang phát triển nhanh chóng, cạnh tranh diễn ra trên quy mô toàn cầu ngày càng gay gắt thì tư tưởng của Hồ Chí Minh và kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc do đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm khởi xướng đã, đang và sẽ tiếp tục là kim chỉ nam soi sáng con đường đi tới thắng lợi ngày càng to lớn hơn của cách mạng nước ta./.
Chú thích: [1] GS, TS Tô Lâm: “Cơ sở định vị mục tiêu phát triển và định hướng chiến lược đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới”, báo Nhân Dân, số 25193, ngày 1-11-2024, tr.2. https://image.nhandan.vn/Uploaded/2024/tmuivppi/2024_11_01/docbao-ndhangngay-01112024-8657.pdf